حفاظت فرش هاي دستباف در برابر عوامل بيولوژيكي و طبيعي در ماندگاري آن بسيار حائز اهميت است. از اين رو حفاظت الياف طبيعي نظير پشم و پنمبه و ابريشم كه در تار و پود و پرز فرش استفاده مي شود توجه ويژه اي مي طلبد. علاوه بر آن رنگزاهاي طبيعي به كار رفته بر روي اين الياف خود رفتار متفاوتي در برابر اسيب هاي فيزيكي و بيولوژيكي نشان مي دهند بنابراين رفتار هر يك نيازمند بررسي جداگانه است. بر اين اساس در اين پروژه به حفاظت الياف طبيعي به كار رفته در فرش هاي دستباف در برابر باكتري هاي مخرب محيطي پرداخته شده است. موادي كه تاكنون در حفاظت فرش هاي دستباف به كار رفته پاسخگوي اين گونه آسيب ها نيست. به همين علت مواد گوناگوني مورد بررسي قرار گرفته است كه بتواند جوابگوي نياز ميراث فرهنگي باشد. از آنجايي كه در حفاظت اصولي بايد رعايت شود و يكي از اين اصول، شيوه حفاظت است مرمتگر مي بايست تنها از روش ها و موادي استفاده كند كه براساس آخرين پيشرفت هاي علمي مشخص شده باشد و اسيبي به ماهيت فرهنگي يا فيزيكي آثار وارد نكند. بنابراين در اين پروژه تلاش شده است كه از تكنولوژي هاي مدرن براي حفاظت فرش دستباف از آسيب مذكور استفاده شود. براي اين منظور به جاي رنگرزي شيميايي از رنگرزي طبيعي بهره گرفته ايم زيرا استفاده از مواد شيميايي اثرات نامطلوبي بر انسان مي گذارد كه در صورت استفاده از مواد طبيعي به هيچ وجه مشاهده نمي شود همچنين استفاده گسترده و بي رويه از مواد و رنگ هاي شيميايي موجب آلوددگي شديد محيط زيست مي شود در حالي كه به سادگي مي توان از بسياري از گباهان خودرو، كه قابليت رنگ دهي دارد، آنچنان استفاده كرد كه هيچگاه با اين ضايعات و خطرات مواجه نشود به اين صورت كه سطح الياف طبيعي به كار رفته در فرش دستباف مانند پشم، پنبه و ابريشم كه توسط رنگزاهاي طبيعي رنگرزي شده و به منظور جلوگيري از آسيب ميكروبيولوژيكي و قارچ و كپك، توسط نانو ذرات نقره پوشش داده مي شود. همچنين اين پوشش دهي بر روي نمونه هاي بافته شده نيز انجام مي گيرد تا بهترين روش براي اعمال نانو ذرات مد نظر قرار گيرد. به منظور بررسي نقش رنگزا نيز از رنگزاهاي طبيعي بهره گرفته شده است و اثر نانو ذرات مد نظر بر روي هر كدام از رنگزاهاي طبيعي مورد ارزيابي قرار گرفت.

حفاظت الياف رنگرزي شده توسط رنگزاهاي طبيعي در فرش هاي دستباف در برابر رطوبت بسيار حائز اهميت است زيرا رطوبت يكي از مهم ترين عوامل تخريبي است كه به دليل داشتن نقش واسطه در بسياري از واكنش هاي تخريبي، محيطي فراهم مي آورد كه در آن عوامل بيولوژيكي مانند قارچ هها و باكتري ها رشد راحت تري خواهند داشت. بنابراينم آب گريز و ضد اب كردن الياف نقش مهمي در برابر اين عامل مخرب خواهد داشت. بر اين اساس در اين پروژه به حفاظت الياف طبيعي به كار رفته در فرش هاي دستباف در برابر رطوبت پرداخته شده است؛ كه به منظور آب گريز نمودن تقريبا پايدار فرش هاي دستباف مي توان از اورگانوسيلان هاي نانو ساختار استفاده كرد. براي جلوگيري از آسيب رطوبت مواد گوناگوني مورد بررسي قرار گرفته است كه بتواند جوابگوي نياز ميراث فرهنگي باشد. از آنجا كه الياف طبيعي به كار رفته در فرش دستباف نظير پشم و پنبه و ابريشم در برابر عوامل رطوبت ناپايدار و آسيب پذير مي باشند؛ مي بايست تنها از روش ها و موادي استفاده شود كه براسا آخرين پيشرفت هاي علمي مشخص شده باشد و آسيبي به ماهيت فرهنگي يا فيزيكي اثار وارد نكند و در عين حال دوام بيشتري نسبت به مواد مصرفي حاضر داشته باشد. بنابراين در اين پروژه تلاش شده است كه از تكنولوژي هاي مدرن براي حفاظت فرش دستباف از آسيب هاي مذكور استفاده شود. براي اين منضور به جاي رنگرزي شيميايي از رنگرزي طبيعي بهره گرفته ايم زيرا استفاده از مواد شيميايي اثرات نامطلوبي بر انسان مي گذارد كه در صورت استفاده از مواد طبيعي به هيچ وجه مشاهده نمي شود همچنين استفاده گسترده و بي رويه از مواد و رنگ هاي شيميايي موجب آلودگي شديد محيط زيست مي شود در حالي كه به سادگي مي توان از بسياري از گياهان خودرو، كه قابليت رنگ دهي دارد، آنچنان استفاده كرد كه هيچگاه با اين ضايعات و خطرات مواجه نشود به اين صورت كه سطح الياف طبيعي به كار رفته در فرش دستباف مانند پشم، پنبه و ابريشم كه توسط رنگزاهاي طبيعي رنگرزي شده و به منظور جلوگيي از آسيب رطوبت توسط اورگانوسيلان هاي نانو ساختار پوشش داده مي شود. همچنين اين پوشش دهي بر روي نمونه هاي بافته شده نيز انجام مي گيرد تا بهترين روش براي اعمال نانو ذرات مد نظر قرار گيرد. بنابراين از طريق تكنولوژي مدرن مي توان فرشهاي ضدآبي توليد كرد كه نه تنها رطوبت را جذب نمي كنند بلكه به محض ريختن مايعات بر روي الياف و فرش دستباف بر روي آنها باقي مي مانند و جدب الياف نمي شوند اين خاصيت بسيار شبيه اثر موجود در برگهاي زنبق آبي يا گل لادن است كه با يك لايه واكس به ضخامت يك نانو متر پوشيده شده اند. در اين گل قطرات آب روي اين برگها به صورت دانه هاي كوچك درآمده و با لغزيدن روي سطح، آلودگي و گرد و غبار را نيز با خود مي برند. مولكورل هاي فرآوري شده باه نانو نيز مي توان مايعات را جدب كرده يا حركت داده، لك و آلودگي را دور كنند. اورگانوسيلان هاي نانو ساختار بر روي سطح لايه اي نانومتري ايجد مي كند و لايه سطحي با تغيير كشش سطحي، سبب آبگريز نمودن سطح مي شود. در اين روش، اورگانوسيلان هاي نان ساختار پتايه آب طي فرآيند بر روي رنگزاهاي طبيعي به كار رفته بر الياف طبيعي مورد استفاده در فرش دستباف نظير پشم، پنبه، ابريشم و همچنين نمونه هاي بافته شده نيز اثر مي كند. از ديگر مزاياي اين مواد مي توان به پايداري آنها طي گذشت زمان نيز اشاره داشت علاوه بر آن نيز با شستشو و سايش نيز خواص خود را حفظ مي كنند. از اين رو از مرطوب شدن فرش دستباف كه خود باعث ايجاد شرايط مساعد براي رشد ميكرواورگانيزم ها و قارچ ها و كپك ها مي شوند كه پس از اعمال اورگانوسيلان هاي نانو ساختار بر روي فرش دستباف به دست مي آيد، جلوگيري به عمل آورد.